ASP ve .NET CORE Nasıl Çalışır?

Web uygulamalarının geliştirilmesi için kullanılan teknolojiler, yazılım dünyasının en önemli yapı taşlarını oluşturur. Özellikle Microsoft tarafından geliştirilen ASP ve .NET Core framework’leri, günümüzde hem küçük ölçekli web sitelerinde hem de büyük kurumsal projelerde yaygın şekilde kullanılmaktadır.

Peki, ASP ve .NET Core nasıl çalışır? Hangi alanlarda tercih edilirler ve birbirlerinden farkları nelerdir? Bu yazıda ASP ve .NET Core’un çalışma mantığını, mimarisini ve avantajlarını detaylı şekilde inceleyeceğiz.

1. ASP Nedir?

ASP, “Active Server Pages” ifadesinin kısaltmasıdır. 1996 yılında Microsoft tarafından geliştirilen bu teknoloji, dinamik web sayfaları oluşturmak için kullanılır.

ASP’nin çalışma prensibi:

1. Kullanıcı tarayıcı üzerinden bir sayfa talep eder.

2. ASP, bu isteği sunucu tarafında işler.

3. Veritabanı sorguları, kullanıcı oturumları ve iş mantıkları sunucu üzerinde çalışır.

4. Çıktı olarak HTML kodu üretilir ve tarayıcıya gönderilir.

Böylece kullanıcı, tarayıcı tarafında yalnızca HTML çıktısını görür; arka planda gerçekleşen tüm işlemler sunucu tarafında yürütülür.

2. .NET Core Nedir?

.NET Core, Microsoft’un 2016 yılında duyurduğu açık kaynaklı, platformlar arası (cross-platform) geliştirme framework’üdür. ASP’nin devamı niteliğinde olan ASP.NET Core, modern web uygulamaları ve API’ler geliştirmek için kullanılır.

.NET Core’un özellikleri:

• Windows, Linux ve macOS üzerinde çalışabilir.

• Yüksek performanslı ve hafif yapıya sahiptir.

• Mikroservis mimarisiyle uyumludur.

• Cloud-native (bulut tabanlı) projeler için idealdir.

• Açık kaynak olduğundan sürekli gelişmektedir.

3. ASP ve .NET Core Nasıl Çalışır?

ASP ve .NET Core’un çalışma mantıkları temelde benzer olsa da, .NET Core çok daha modern ve esnek bir yapıya sahiptir.

✔ ASP Çalışma Mantığı

• Sunucu taraflı çalışır.

• Kullanıcıdan gelen istekleri alır ve işleyerek HTML çıktısı üretir.

• Genellikle IIS (Internet Information Services) üzerinde çalışır.

• Daha eski bir teknoloji olduğundan günümüzde yerini ASP.NET Core’a bırakmıştır.

✔ .NET Core Çalışma Mantığı

• Kullanıcıdan gelen HTTP isteklerini Kestrel Web Server üzerinden işler.

• Middleware (ara katman) yapısı sayesinde gelen istekler aşamalı olarak işlenir.

• MVC (Model-View-Controller) veya Razor Pages yapısıyla dinamik web sayfaları üretilir.

• RESTful API geliştirmeye olanak tanır.

• Yüksek performansı sayesinde modern web projelerinde tercih edilir.

4. ASP ve .NET Core’un Mimari Yapısı

ASP’nin Mimari Yapısı

• Sunucu taraflı çalışır ve genellikle IIS üzerinde barındırılır.

• Tek katmanlı veya klasik client-server mimarisi üzerine kuruludur.

• Daha çok küçük ve orta ölçekli projeler için uygundur.

.NET Core’un Mimari Yapısı

• Cross-platform mimari sunar.

• Katmanlı yapı ve middleware pipeline sistemi bulunur.

• Mikroservis mimarisi ve Docker konteyner desteğiyle ölçeklenebilirlik sağlar.

• Büyük ve kompleks projeler için daha uygundur.

5. ASP ve .NET Core’un Avantajları

ASP’nin Avantajları

• Basit yapısıyla öğrenmesi kolaydır.

• Microsoft SQL Server ile güçlü entegrasyona sahiptir.

• Küçük projeler için hızlı geliştirme imkânı sunar.

.NET Core’un Avantajları

• Açık kaynaklı ve ücretsizdir.

• Çoklu platform desteği vardır.

• Yüksek performanslıdır, özellikle yoğun trafikli sitelerde avantaj sağlar.

• Modern güvenlik standartlarıyla uyumludur.

• Cloud-native ve mikroservis tabanlı projelerde idealdir.

6. ASP ve .NET Core’un Dezavantajları

ASP’nin Dezavantajları

• Artık güncel destek almamaktadır.

• Sadece Windows tabanlı sunucularda çalışır.

• Eski teknoloji olduğundan modern projelerde tercih edilmez.

.NET Core’un Dezavantajları

• Yeni başlayanlar için öğrenme eğrisi daha yüksektir.

• Eski ASP uygulamalarını doğrudan desteklemez, migration süreci gerekir.

7. ASP ve .NET Core’un Kullanım Alanları

ASP Kullanım Alanları

• Küçük işletme web siteleri

• Basit veritabanı uygulamaları

• Eski projelerin sürdürülmesi

.NET Core Kullanım Alanları

• E-ticaret siteleri

• Sosyal medya platformları

• API tabanlı uygulamalar

• Bulut tabanlı sistemler

• Yüksek trafikli kurumsal projeler

8. ASP ve .NET Core SEO’ya Etkisi

ASP ve .NET Core’un SEO üzerindeki etkisi doğrudan değil, dolaylıdır.

• Hızlı yanıt süreleri ve güvenlik SEO açısından avantaj sağlar.

• .NET Core’un sunduğu performans ve HTTPS desteği, SEO puanlarını yükseltebilir.

• URL yönetimi ve yönlendirme kuralları, arama motoru dostu yapıların kolayca oluşturulmasına olanak tanır.

9. ASP ve .NET Core Karşılaştırması

Özetle, ASP, web teknolojilerinde Microsoft’un ilk adımlarından biridir. Ancak günümüzde modern gereksinimlere yanıt veren, hızlı, güvenli ve esnek yapısıyla .NET Core çok daha fazla tercih edilmektedir.

• Küçük ve eski projelerde ASP,

• Modern, yüksek trafikli ve ölçeklenebilir projelerde ise .NET Core öne çıkar.

Dolayısıyla uzun vadeli ve güçlü bir yazılım altyapısı kurmak isteyenler için en doğru seçim .NET Core olacaktır.